سعید جلیلی

زندگی‌نامه

سعید جلیلی در سال ۱۳۴۴ در شهر مشهد به دنیا آمد. پدر وی محمدحسن جلیلی معلم و مدیر دبستان نواب صفوی ناحیه یک مشهد و دانش آموخته زبان فرانسه و اهل بیرجند و مادر وی آذری و اهل اردبیل می‌باشد. او در سال ۱۳۷۱ و پس از دریافت فوق لیسانس با فاطمه سجادی ازدواج کرد. فاطمه سجادی پزشک عمومی است این زوج دارای یک فرزند پسر بنام حمید هستند که در دبیرستان تحصیل می کند. وی تا سال ۱۳۸۴ ساکن کرج بوده‌است. سعید جلیلی تحصیلات ابتدایی تا دانشگاه را در مشهد و تحصیلات دانشگاهی خود را تا مقطع دکتری معارف اسلامی علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق به پایان رسانده و در دانشگاه امام صادق به تدریس «دیپلماسی پیامبر» می‌پردازد با وجود اینکه گفته شده عنوان پایان‌نامهٔ او «سیاست خارجی پیامبر» است اما یک منبع مطلع گفته که عنوان پایان نامه او «بنیاد اندیشه سیاسی اسلام در قرآن»^[بوده است.

حضور در جبهه

جلیلی در زمان جنگ هشت‌سالهٔ ایران و عراق به‌عنوان نیروی بسیجی بارها در جبهه‌های جنگ حضور یافت.

در دی ماه‌سال ۱۳۶۵ دیده‌بان تیپ ۲۱ امام رضا خراسان بود که در عملیات کربلای ۵ پایش زخمی شد و در بیمارستان صحرایی منطقهٔ شلمچه در پیِ نبودِ امکانات و وضعیت اورژانسی، پای راست خود را از دست داد.

سعید جلیلی در جنگ ایران و عراق (نفر سمت چپ)

• ۱۳۷۰: رئیس ادارهٔ بازرسی وزارت خارجه
• ۱۳۷۶: معاون ادارهٔ اول آمریکا در وزارت خارجه
• ۱۳۷۹: مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری
• ۱۳۸۴: معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

وزارت امور خارجه

سعید جلیلی سابقه‌ای ۱۸ ساله در وزارت امور خارجه دارد. او سال ۱۳۶۸ وارد وزارتخارجه شده و در ۳۰ سالگی به ریاست ادارهٔ بازرسی وزارت امور خارجه برگزیده می‌شود و تا سال ۱۳۷۵ در ریاست این اداره باقی می‌مانَد. پس از آن، تا سال ۱۳۷۶ که محمد خاتمی به ریاست‌جمهوری می‌رسد، به‌عنوان معاون ادارهٔ اول آمریکا در وزارت امور خارجه فعالیت می‌کند. پس از آنکه این پُست از او گرفته شد، به سِمَت مدیریت بررسی‌های جاری دفتر رهبری انتخاب شد. تا اینکه در دولت محمود احمدی‌نژاد به وزارت امور خارجه بازگشت و به‌عنوان معاون اروپا و آمریکا به فعالیت پرداخت. در این مدت، به‌همراه علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، در برخی مذاکرات با خاویر سولانا حضور داشت.

شورای عالی امنیت ملی

جلیلی در مهرماه ۱۳۸۶، در دولت محمود احمدی‌نژاد جایگزین علی لاریجانی شد.

در مهرماه ۱۳۸۶، غلامحسین الهام، سخنگوی دولت محمود احمدی‌نژاد، با اعلام خبر استعفای علی لاریجانی، سعید جلیلی را به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی معرفی کرد.پس از آن، آیت الله خامنه‌ای در تاریخ هشتم تیرماه ۱۳۸۷، طی حکمی، وی را نمایندهٔ خود در شورای عالی امنیت ملی معرفی کرد.

انتقادات از عملکرد وی در دوران ریاست گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران

به نقل از واشنگتن پست ٬ «عملکرد انعطاف‌ناپذیر جلیلی یک دلیل اصلی برای به نتیجه نرسیدن مذاکرات بین‌المللی در مورد مسئله هسته‌ای ایران است.»  این مسئله همچنین واکنش تند علی‌اکبر ولایتی را در مناظره‌ی سوم برانگیخت. علی ولایتی که ۱۶ سال اخیر مشاور امور بین‌الملل آیت‌الله علی خامنه‌ای بوده است بیان کرد که در مذاکرات هسته‌ای در زمان ریاست جلیلی بر گروه مذاکره‌کننده٬ «هیچ چیزی حاصل نشده و مدام تحریم ها ببیشتر شده و به مردم فشار بیشتری آمده است. » . وی درمورد مواضع نادرست جلیلی در برخورد با غرب گفت «دیپلماسی این نیست که در داخل کشور بگوییم ما اصولگراییم و انعطااف نداریم. دیپلماسی خشونت و سرسختی نشان دادن نیست. دیپلماسی تعامل و بده بستان است. نمیشود که آنها هرچه که ما می خواهیم بدهند و ما هیچ کاری نکنیم! دیپلماسی بیانیه صادر کردن پشت تریبون نیست!»

در میان شش قدرت بزرگی که در حال مذاکره با ایران بودند، جلیلی از جهت سخنوری‌های طولانی و تاکتیک‌های سرگردان کننده‌اش که در طی شش دور مذاکرات از آوریل ۲۰۱۲ به هیچ نتیجه‌ای منجر نشده بود، معروف بود. این جوک در واشینگتن نقل می‌شد که برای مقامات آمریکایی انتخاب شدن جلیلی (به عنوان رئیس دولت یازدهم ایران) اهمیتی ندارد. چرا که حداقل دیگر لازم نیست با او سر میز مذاکره بنشینند. او شاید چنین شهرتی هم در تهران داشت.

انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۹۲

ثبت نام در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)

نوشتار اصلی: سعید جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)

سعید جلیلی در سفر انتخاباتی مشهد ۲۰ خرداد ۱۳۹۲

وی در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲، آخرین روز ثبت نام انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)، با حضور در وزارت کشور، به‌منظور کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد. وی پس از ثبت نام در جلسه مطبوعاتی شرکت نکرد.صلاحیت سعید جلیلی روز ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ ازسوی شورای نگهبان برای نامزدی یازدهیمن دورهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری احراز شد. شعار وی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ حیات طیبه است.

دیدگاه رسانه‌های خارجی در مورد شخصیت جلیلی

• در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران٬ روزنامه‌ی واشنگتن‌پست تحلیل‌هایی در این باره منتشر می‌کند. در یکی از این تحلیل‌ها به کاندیداتوری سعید جلیلی٬ رئیس تیم مذاکره کننده ایران اشاره شده بود.در این تحلیل آمده است:

«وی فردی انعطاف‌ناپذیر ٬ ایدئولوژیک و نزدیک به رهبر مذهبی ایران است و علاقه‌مند است به رغم تحریم‌.های فلج‌کننده غرب علیه ایران که فشار زیادی بر روی طبقه متوسط مردم داشته است، ایالات متحده آمریکا را کشوری در آستانه شکست جلوه دهد»

• بی‌بی‌سی نیز ذکر کرده که سایت‌های خبری ایرانی وی را فردی ساده‌زیست و وفادار به ارزش‌های اسلامی توصیف کرده‌اند.

• رادیو بین‌المللی فرانسه جلیلی را گزینه مطلوب رهبر ایران برای تصدی ریاست دولت بعدی دانست. این خبرگزاری جلیلی را تا حدود زیادی خجالتی، دوربین گریز و درون‌گرا دانست که بنا ندارد در مجامع بین‌المللی چهره خود را نمایان سازد. جلیلی فاقد تجربه کار اجرایی و بی بهره از همکاران مورد نیاز برای تشکیل کابینه است، از اینرو کابینه وی از میان فرماندهان سپاه و روحانیون پر تعداد حاضر در بیت رهبری انتخاب خواهد شد.

مشاجره علی اکبر ولایتی و سعید جلیلی در مناظره تلویزیونی

در جریان مناظره سیاسی که از رسانه ملی ایران پخش گردید، علی اکبر ولایتی از مشاوران و چهره های نزدیک به رهبر ایران نسبت به عملکرد جلیلی در شورای عالی امنیت ملی انتقادات شدیدی کرده و متذکر شد که عملکرد وی هیچ نتیجه ای جز تشدید تحریم ها و افزایش فشار بر مردم نداشته است.

نتایج انتخابات ریاست جمهوری یازدهم

بر اساس نتایج انتخابات سعید جلیلی با کسب حدود چهار میلیون رأی سوم شد. بسیاری شکست او را در این انتخابات شکست ایدئولوژی وی در مذاکرات هسته ای و پیروزی ایدئولوژی رقیب اصلی او ، حسن روحانی دانستند. روحانی با کسب بیش از 18 میلیون و 600 هزار رأی به عنوان هفتمین رئیس جمهور ایران انتخاب شد.